سنگ مصنوعی چیست؟
سنگ مصنوعی (Artificial Stone) جایگزینی مناسب برای سنگ‌های طبیعی در صنعت ساخت‌وساز است که از ترکیب سیمان، ماسه، خرده‌های سنگ طبیعی، خرده‌سنگ‌های ضایعاتی، خاک‌های سبک‌وزن، رس و مواد افزودنی دیگر همچون پلیمر، رزین، رنگ‌دانه و… تولید می‌شود. این ترکیب در قالب‌های مخصوص ریخته می‌شود و تحت شرایط خاص همچون فشار مناسب، لرزش قالب، ایجاد خلأ، گرما دادن و… تبدیل به سنگ مصنوعی با ظاهری شبیه به سنگ طبیعی می‌شود. از سنگ‌های مصنوعی در فضاهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود و کاربردهای متنوعی دارد. در ادامه این متن با سنگ مصنوعی اورانوس همراه باشید تا کمی بیشتر درباره این محصول شگفت انگیز بدانیم.
تاریخچه سنگ مصنوعی
سنگ مصنوعی نیز مانند هر چیز دیگری دستخوش تغییرات و مدیون پیشرفت تکنولوژی بوده است. اولین نمونه‌های آن به‌صورت موزاییک حدود 2000 سال قبل و در روم باستان مشاهده شده‌اند. تولید سنگ‌های مصنوعی به شکل امروزی، ابتدا توسط مخترع و صنعتگری به نام فردریک رنسام در انگلیس معرفی شد. پس از آن در سال 1960 میلادی، کارخانه‌ای در ایتالیا با اعمال تغییرات و پیشرفت در تکنولوژی تولید و ساخت سنگ مصنوعی، شروع به تولید سنگ‌های مصنوعی کرد که به نمونه‌های امروزی شباهت زیادی دارد. سپس سایر کشورها نیز در سال‌های پس از آن اقدام به تولید انواع سنگ مصنوعی در طرح‌ها، رنگ‌ها و کاربری‌های متنوع کردند.
مواد اولیه سنگ مصنوعی
سنگ‌های مصنوعی انواع مختلفی دارند و نسبت ترکیب مواد اولیه در آنها باتوجه‌به نوع و کاربرد آن متفاوت است. اما به‌طورکلی می‌توان گفت که مواد اولیه و ترکیبات سنگ مصنوعی شامل سیمان، بتن و افزودنی‌های بتنی، شن و ماسه، آب، مواد پرکننده، چسباننده‌ها، رنگ‌دانه‌ها، خرده‌سنگ‌های طبیعی و مواد پلیمری یا رزین می‌شود.
تکنولوژی ساخت سنگ مصنوعی
ازآنجایی‌که تقریباً 75 درصد بیشتر سنگ‌های مصنوعی از مواد طبیعی و خرده‌سنگ‌های طبیعی تشکیل می‌شود، اکثر این سنگ‌ها خاصیتی شبیه به سنگ طبیعی دارند. مواد و تکنولوژی ساخت سنگ مصنوعی به صورتی است که بتوان از این نوع سنگ هم در بخش‌های داخلی و هم بخش‌های خارجی همچون کف و نمای ساختمان‌ها استفاده کرد.
در ترکیب این سنگ‌ها معمولاً از درصد بالایی از مواد معدنی و طبیعی همچون خرده‌سنگ‌های مرمر، گرانیت، کوارتز، دیوریت و… به همراه یک ماده چسبنده مانند سیمان، رزین، مواد پلیمری و… استفاده می‌شود. تکنولوژی ساخت سنگ مصنوعی به صورتی است که می‌توان باتوجه‌به نیاز اکثریت کاربران، سنگ‌هایی با ظاهر و خصوصیات مدنظر در تعداد بالا تولید کرد.
ویژگی‌های سنگ مصنوعی
برخلاف سنگ‌های طبیعی که آماده نمودن و قابل‌بهره‌برداری کردن آن متحمل زحمت و هزینه زیادی است، این سنگ‌ها زحمت و هزینه نسبتاً کمتری دارد و مقرون‌به‌صرفه‌تر است. در بعضی سنگ‌های مصنوعی می‌توان حفره‌هایی ایجاد کرد و لوله‌ها و سیم‌های برق را از آنها عبور داد. استحکام سنگ‌های مصنوعی می‌تواند باتوجه‌به محل و نوع کاربرد آنها انتخاب و در روند تولید لحاظ شود.
بعضی از سنگ‌های مصنوعی قابلیت خم‌شدگی دارند و به دلیل وزن کمتر نسبت به سنگ طبیعی، نصب آنها آسان‌تر است. تنوع طرح و رنگ در سنگ‌های مصنوعی زیاد بوده و امکان تولید سفارشی وجود دارد. به دلیل متریال استفاده شده در سنگ‌های مصنوعی، طول عمر مفید آنها بیشتر است. ضخامت سنگ‌های مصنوعی از سنگ‌های طبیعی کمتر است و به همین خاطر محدودیتی در استفاده از این نوع سنگ‌ها در بخش‌های مختلف نمای داخلی و خارجی وجود ندارد. قابلیت جذب آب در سنگ‌های مصنوعی در حد صفر است. مقاومت سنگ‌های مصنوعی در برابر شرایط جوی زیاد است.
مزایا و معایب استفاده از سنگ مصنوعی
انواع سنگ‌های مصنوعی را می‌توان در بخش‌های مختلف دکوراسیون داخلی و خارجی فضاهایی همچون هتل‌ها، رستوران‌ها، ساختمان‌های عمومی مانند بانک‌ها، بیمارستان‌ها، نمایشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، سنگ‌فرش‌ها، کف‌پوش‌ها و… استفاده کرد که در اینجا بهتر است به مزایا و معایب استفاده از سنگ مصنوعی اشاره کنیم و شما را در انتخاب مناسب این متریال یاری‌رسانیم.
مزایای استفاده از سنگ مصنوعی
- تمیزکردن و پاک‌کردن سنگ مصنوعی به دلیل نداشتن یا کمتر داشتن درز و خلل، به‌آسانی و معمولاً با یک محلول آب و صابون انجام می‌شود.
- به دلیل نداشتن یا کم‌داشتن درز و خلل، نفوذ آب، گردوخاک و آلودگی در سنگ مصنوعی بسیار ناچیز و در حد صفر است. به همین دلیل معمولاً این سنگ‌ها آنتی‌باکتریال هستند.
- مقاومت این سنگ‌ها در برابر ضربه و خش نسبتاً زیاد است و برخلاف سنگ‌های طبیعی، در صورت واردشدن خط و خراش جزئی به بعضی از انواع این سنگ، می‌توان آن را ترمیم کرد.
- سنگ‌های مصنوعی در مقابل حرارت و گرما مقاومت خوبی دارند، اما بهتر است برای بالابردن طول عمر آن، از قراردادن جسم داغ به طور مستقیم بر روی سنگ‌های مصنوعی خودداری کنید.
- بعضی از سنگ‌های مصنوعی در مقابل آتش نیز مقاوم هستند و ایمنی محیط را تأمین می‌کنند.
- سنگ‌های مصنوعی برخلاف سنگ‌های طبیعی، رادیواکتیو و مضر نیستند.
- سنگ‌های مصنوعی را می‌توان در طرح‌ها، اشکال، رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوت و سفارشی تولید کرد و هیچ‌گونه محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
- پایداری و دوام این سنگ‌ها نسبت به سنگ‌های طبیعی بیشتر است. به همین خاطر برای استفاده در پروژه‌های بزرگ مقرون‌به‌صرفه‌تر و منطقی‌تر از سنگ طبیعی هستند.
- برخی از سنگ‌های مصنوعی را می‌توان در محل ساخت‌وساز تولید کرد و ازاین‌رو مانند سنگ طبیعی هزینه و زحمت جابه‌جایی و پردازش ندارند.
- بعضی از این سنگ‌ها همچون سنگ کورین، استاندارد مجاورت با مواد غذایی را دارا هستند و می‌توان با خیال راحت، مواد غذایی را به‌صورت مستقیم بر روی آن قرارداد.
- سنگ‌های مصنوعی نسبتاً دوستدار محیط‌زیست هستند.
معایب استفاده از سنگ مصنوعی
- بافت آن نسبتاً نرم است و به‌آسانی می‌توان روی آن خراش ایجاد کرد.
- عملکرد نسبتاً ضعیفی نسبت به انبساط و انقباض دارد.
- اگرچه مقاومت مشخصی در برابر دما دارد، اما دمای بالا، بعضی از این سنگ‌ها را تیره و کدر می‌کند.
تفاوت سنگ مصنوعی با سنگ های طبیعی
به دلیل نحوه تولید، حمل‌ونقل، وزن و ضخامت کمتر، معمولاً قیمت سنگ‌های مصنوعی نسبت به سنگ‌های طبیعی کمتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است. ازآنجایی‌که می‌توان در عناصر سازنده این سنگ‌ها دست برد، می‌توان با انتخاب مواد مناسب، مقاومت و استحکام آن را افزایش داد. درصورتی‌که این امر در سنگ طبیعی قابل‌اجرا نیست. معمولاً سنگ‌های طبیعی باگذشت زمان ظاهر طبیعی خود را از دست نخواهند داد. طرح و رنگ‌های سنگ‌های طبیعی کاملاً منحصربه‌فرد و خاص هستند و معمولاً تکرار نمی‌شوند، اما طرح و رنگ این سنگ‌ها تکراری هستند که البته این ویژگی در کارهای اجرایی هم می‌تواند نکته مثبتی باشد و هم نکته منفی. به دلیل وجود خلل و درز در سنگ‌های طبیعی، این متریال در مقابل نفوذ آب، گردوخاک و آلودگی مقاوم نیست؛ درصورتی‌که در سنگ مصنوعی این ویژگی کاملاً برعکس است.
کاربرد سنگ های مصنوعی
از سنگ‌های مصنوعی می‌توان در بخش‌های مختلف فضاهای داخلی و خارجی استفاده کرد. از جمله کاربردهای سنگ مصنوعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بخش‌های مختلف ساختمان‌ها، دیوارپوش‌ها، کف‌پوش‌ها، روشویی، کانتر، دیوارهای شومینه، طاقچه پنجره‌ها، سقف، ستون‌ها، پله‌ها، پارتیشن‌بندی، محصولات سرویس بهداشتی، مجسمه و کارهای دکوراتیو و…
انواع سنگ‌های مصنوعی
با اعمال تغییرات در مواد اولیه سنگ مصنوعی، می‌توان آن را در انواع و طرح‌های متفاوت با کاربری‌های گوناگون طراحی و تولید کرد. در ذیل، به چند نمونه از پرکاربردترین انواع سنگ‌های مصنوعی به طور مختصر اشاره می‌کنیم:
سنگ کوارتز مصنوعی:
سنگ کوارتز در هر دو نوع طبیعی و مصنوعی دارد که در نوع مصنوعی آن سعی شده خصوصیات منفی و معایب نوع طبیعی اصلاح شود. زیبایی سنگ کوارتز مصنوعی بی‌نظیر است و از آن در قسمت‌هایی همچون دیوارپوش‌ها و کانترها استفاده می‌شود. اما نکته‌ای که در زمینه سنگ کوارتز مصنوعی نیاز است به آن اشاره شود، این است که امکان درزگیری مناسب و ترمیم در آن وجود ندارد.
سنگ سالید سرفیس (کورین):
سنگ مصنوعی کورین از آلومینیوم تری هیدرات، مواد معدنی بوکسیت، رزین، انواع رنگ‌دانه و گرانول تولید می‌شود. ازجمله ویژگی‌های سنگ سالید سرفیس می‌توان به خاصیت فرم‌پذیری بالا، عدم نفوذپذیری، ترمیم‌پذیری و تنوع طرح و رنگ بالا اشاره کرد. از سنگ کورین در بخش‌های مختلفی همچون دیوارپوش‌ها، کانتر، میز، سینک ظرف‌شویی و روشویی، ستون‌ها، محصولات دیوارپوش و… اشاره کرد.
سنگ مصنوعی اونیکس:
یکی از مهم ترن ویژگی‌های سنگ مصنوعی اونیکس، قابلیت نور گذر بودن آن است که بیشتر به‌عنوان یک متریال دکوری جهت زیباسازی فضاهای مختلفی همچون دیوارپوش‌ها، تی‌وی وال، دیواره آسانسور، پارتیشن‌ها و… به کابرده می‌شود. طرح و رنگ‌های متنوع سنگ اونیکس یکی دیگر از وجه تمایزهای این متریال با دیگر متریال‌های طبیعی و مصنوعی است.
سنگ تراورتن مصنوعی:
سنگ تراورتن مصنوعی تهیه شده از بتن فراوری شده، پوکه‌های معدنی، شن و ماسه، پودر سنگ و رنگ‌های پودری معدنی است که در تولید آن از هیچ‌گونه ماده شیمیایی استفاده نشده است. تراکم و فشردگی سنگ تراورتن مصنوعی بالاست و درصد جذب آب از سطح رویی آن تقریباً صفر است. این سنگ یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین انواع سنگ، جهت استفاده در نمای خارجی ساختمان‌ها است . مهم است بدانید که این محصول به دلیل مقاومت بالای آن در برابر شرایط آب‌وهوایی و جوی، باعث مقاوم‌تر شدن بنا می‌شود.
سنگ مرمریت مصنوعی:
سنگ مرمریت مصنوعی از مواد پرکننده، ذرات سنگ مرمر طبیعی و رزین تولید می‌شود که ظاهری بسیار شبیه به مرمر طبیعی دارد. سنگ مرمریت مقاومت خوبی در مقابل خوردگی، ساییدگی و شرایط جوی دارد، استحکام آن بالاست و نگهداری آن آسان است. از مرمریت مصنوعی در بخش‌های مختلفی همچون سقف و دیواره‌های داخلی ساختمان‌ها، کف‌پوش و… استفاده می‌شود. قابل‌ذکر است که مرمر مصنوعی از مرمر طبیعی ارزان‌تر است و برای مواقعی که به دنبال زیبایی و طرح و رنگ مرمر طبیعی هستیم؛ اما بودجه کمتری داریم، انتخابی بسیار مناسب است.
سنگ مصنوعی سمنت پلاست:
اصلی‌ترین ماده تشکیل‌دهنده سمنت پلاست، سیمان‌سفید است که با مواد دیگری همچون پلی‌استر، ماسه، پودر سنگ، هاردنر و رنگ‌دانه ترکیب می‌شود و این ترکیب در قالب‌های مخصوص ریخته می‌شود. پس از 2 الی 3 روز، سنگ‌هایی با طرح و رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند که قابل‌استفاده در بخش‌های مختلفی همچون کف‌پوش‌های رنگی، نمای ساختمان‌ها، ستون‌های سنگی، نرده‌های سنگی، موزاییک، زیباسازی فضا و… است.
سنگ مصنوعی سمنت پلاست وزن کمتری نسبت به سنگ طبیعی دارد . قابل ذکر است استفاده از آن در ساختمان‌ها باعث کمترشدن وزن کلی بنا و در نتیجه واردشدن فشار کمتر به ساختمان می‌شود. برخی از سنگ‌های سمنت پلاست در مقابل اسید مقاوم هستند و همچنین گاهی به‌عنوان یک عایق صوتی و حرارتی مناسب عمل می‌کنند.
قیمت سنگ مصنوعی
عوامل مختلفی در تعیین قیمت سنگ مصنوعی یا طبیعی تأثیرگذار است. عواملی همچون تأمین متریال سنگ، دشواری‌های استخراج، هزینه تولید، نقل‌وانتقال، هزینه نیروی انسانی، بازاریابی و… . اما اگر به‌صورت کلی بخواهیم مقایسه کنیم، قیمت سنگ مصنوعی از سنگ طبیعی ارزان‌تر و کاملاً مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
سخن آخر
با درنظرگرفتن تمامی مواردی که لازم است درباره سنگ مصنوعی بدانیم، این محصولات در چندساله اخیر تبدیل به یکی از انتخاب‌های محبوب در صنعت ساخت‌وساز شده‌اند. البته که سنگ مصنوعی زیبایی و منحصربه‌فرد بودن سنگ طبیعی را ندارد. اما به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن، نصب آسان، آنتی‌باکتریال بودن، سبک بودن، دوام و مقاومت بالا و سایر ویژگی‌هایی که قبلاً بدان اشاره کردیم، می‌تواند رقابت تنگاتنگی با سنگ طبیعی در هنگام درنظرگرفتن متریال‌های مناسب برای ساخت‌وساز در فضاهای داخلی و خارجی داشته باشد.